ز جمله مباحثی که اطلاع آن بر محدث لازم است، دانستن القاب و کنیه های ائمه است، چه آنکه روات در بیشتر احادیث، از ائمه به کنیه یا لقب نام برده اند. زیرا در لسان عرب، هنگام نام بردن از بزرگان یا مخاطبه با آنان نوعا به کنیه تعبیر مى شود و اتفاقا بیشتر کناى ائمه، مشترک بین آنان است و از این رو احتیاج به امتیاز آن بواسطه قرائن کلامیه و مقامیه داریم.

۱ ـ ابو القاسم: کنیه حضرت رسول اکرم (ص) و حضرت بقیة الله (ع) است و چنانکه در اخبار بطور مطلق ذکر شود مراد حضرت ولى عصر است.

و چون روایت از حضرت امام حسن و امام حسین (ع) نادر است ذکر کنیه ایشان کمتر شده با آنکه کنیت حضرت امام حسن ابو محمد است و کنیت امام حسین ابو عبد الله است (لوامع صاحبقرانى) و کنیه امام صادق (ع) نیز ابو عبد الله است.

۲ ـ ابو الحسن: مشترک بین حضرت امیر و حضرت موسى بن جعفر و حضرت رضا و حضرت هادى است منتهى بطور اطلاق یا متداول، حضرت موسى بن جعفر و (بقید ثانى) حضرت رضا و (بقید ثالث)، کنیه حضرت هادى است.

۳ ـ ابو محمد: مشترک بین حضرت مجتبى و حضرت زین العابدین و حضرت امام حسن عسکرى است گرچه نوعا در اخبار اطلاق بر اخیر مى شود و حضرت زین العابدین را همیشه به اسم یاد مى کنند .

۴ ـ ابو ابراهیم: خاص حضرت موسى بن جعفر (ع) است.

۵ ـ ابو اسحق: مختص به حضرت صادق علیه السلام است.

۶ ـ ابو جعفر: مشترک بین حضرت باقر و امام جواد (ع) است. منتهى چنانچه بطور اطلاق ذکر شود یا به قید اول، مراد حضرت باقر و باقید (ثانى) حضرت جواد (ع) است و استعمال «ابو الحسن» در کنیه امیر المؤمنین کم و بیشتر ابو الحسنین که خاص آن جناب است آمده است.